Onze buurt

Speeltuinen vernieuwen wij in nauwe samenwerking met kinderen en buurtbewoners. In het vervangingsschema staat beschreven welke speeltuin wij in een bepaald jaar vervangen en wat hier de kosten voor zijn. In de praktijk kan dit veranderen doordat speeltoestellen op moment van theoretische vervanging nog heel en veilig zijn. In die situatie stellen wij de vervanging uit.

In het huidige vervangingsschema staan de volgende  locaties voor 2023 op de planning:

• De torteltuin aan de Hoge Kamp in Leuth

Naast het vervangen van deze speelplekken, onderhouden wij de sport- en speeltoestellen en de (val)ondergronden. Dat doen we op basis van interne en externe inspectieresultaten. Het onderhoud is uitgebreid beschreven in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.

Onze sportstimuleringsaanpak bestaat vijf jaar in zijn huidige vorm. In 2022 hebben we de sportstimuleringsaanpak samen met de vaste samenwerkingspartners geëvalueerd. Verder zijn er gesprekken gevoerd met potentiële partners om wederzijds te verkennen of zij ook willen aansluiten bij de aanpak en onder welke voorwaarden.

De uitkomsten hiervan verwerken we in een plan voor 2023. Daarin beschrijven we hoe we sportstimulering gaan organiseren in de toekomst. In dit plan is de inzet vanuit de samenwerkingspartners voor 2023 en verder op basis van hierover gemaakte afspraken vastgelegd.

In het Sport- en Beweegakkoord staan de ambities geformuleerd. Hieraan werken wij samen met inwoners en organisaties. Dat doen we om zo ons lokaal sport- en beweegklimaat te verbeteren. Het akkoord vormt voor sportstimulering de agenda waarlangs wij werken. We werken aan de volgende ambities:

• Inclusief sporten; niemand buitenspel. We maken ons sterk voor kwetsbare doelgroepen waarvoor sport en bewegen niet vanzelfsprekend is. Dat doen we door ze beter te bereiken en erbij te betrekken. In Berg en Dal hebben we specifieke aandacht voor de jeugd van 0-18 jaar, mensen met een beperking en senioren.
• Gezonde sportorganisaties, samen sterk. We maken ons sterk om sportaanbieders toekomstbestendig te maken. We helpen de aanbieders om de financiële en organisatorische basis op orde te brengen. Daardoor kunnen aanbieders zich richten op ontwikkeling van een passend aanbod en het aangaan van duurzame samenwerkingen.
• Duurzame sportomgeving, dichtbij en veelzijdig. We stimuleren multifunctioneel gebruik van sportlocaties en een beweegvriendelijke inrichting van de openbare ruimte.
• Vaardig in bewegen: actief en betrokken. We maken ons sterk om jeugd en jongeren te stimuleren tot een gezonde en actieve leefstijl. We zetten daarbij in op versterking van samenwerking tussen onderwijs en sport, aandacht voor het onderwerp en het betrekken van ouders.

Samen met basisscholen en de kinderen zorgen we voor veilige school-thuisroutes met verkeerseducatie (hoe kunnen kinderen de wegen en paden veilig gebruiken) en kleine infrastructurele aanpassingen.

In Breedeweg, Ooij en Millingen hebben de school en ouders meegedacht over verbeteringen, die inmiddels zijn uitgevoerd of de komende tijd bij onderhoudsprojecten worden meegenomen. In 2022 doen we dit onderzoek bij B.S. Op de Heuvel (Groesbeek) en de Titus Brandsmaschool (Berg en Dal). Het project “School-thuisroutes” wordt daarmee afgesloten. Bij de Biezenkamp (Beek) worden verbeteringen rond de school reeds meegenomen in het onderhoudsproject op de Baron van Voorst tot Voorststraat. Daarmee hebben we de scholen waar in de afgelopen jaren het minst aan de omgeving of schoolroutes was verbeterd, nu alsnog meegenomen. Uiteraard blijven we, los van bovengenoemd project ook de komende jaren kijken waar we in overleg met scholen kleine en grote verbeteringen voor fietsers/voetgangers, zoveel mogelijk in combinatie met onderhoudsprojecten in de openbare ruimte, kunnen meenemen.

• In regionaal én internationaal verband werken we aan een samenhangend netwerk voor de fietser.
• De inrichting van alle wegen in het buitengebied wordt bekeken en gevolgd door een plan van aanpak om deze op orde te brengen zodat functie en inrichting van de weg in overeenstemming zijn.
• Begin 2021 heeft de raad een keuze gemaakt over een fietsrondweg in Leuth. We zijn met de voorbereidingen gestart voor de realisatie van het nieuwe stukje fietspad. Hierbij zijn vooral de gesprekken met de grondeigenaren van belang.

• Voor 2023 vragen we budget aan om een bijdrage te leveren om de ontsluiting van de TOP nabij Beek mogelijk te maken.  Uitgangspunt hierbij is dat ook de initiatiefnemer en de Provincie Gelderland een bijdrage leveren.
• In 2023 richten we de Ooijse Bandijk veiliger in. Voor de leefbaarheid en zoals vastgesteld in onze mobiliteitsvisie remmen we het verkeer af. Deze plannen hebben we in 2022 gemaakt en samen met de aanwonenden voorbereid.

In 2017 heeft de raad de mobiliteitsvisie vastgesteld. Deze visie biedt het beleidskader hoe we in de periode tot 2026 werken aan een bereikbare gemeente met veilige en leefbare wegen. In 2018 en 2020 zijn middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van en bijdragen aan projecten die opgenomen zijn in de mobiliteitsvisie. Op een aantal aspecten is sprake van voortschrijdend inzicht: het beleid voor de breedte van fietspaden is al aangescherpt maar voor overige aspecten geldt dat deze worden meegenomen in een update van de mobiliteitsvisie. Daar wordt in 2022 een start mee gemaakt.

Binnen het werkgebied van politieteam Tweestromenland wordt door de 6 gemeenten gezamenlijk weer een vernieuwd meerjarig integraal veiligheidsplan opgesteld, waarbij aanpak ondermijning (o.a. drugs, uitbuiting, fraude) en verbinding zorg en veiligheid (o.a. personen met verward gedrag en risicojeugd) weer belangrijke thema’s zijn.

Dit sluit ook goed aan op de belangrijkste prioriteiten van politie en OM.

De aanstelling van een gezamenlijke ondermijningscoördinator en het integrale ondermijningsoverleg Tweestromenland (OTSL), waar specifieke signalen/casussen worden behandeld in samenwerking met onder andere politie, ODRN en RIEC, is structureel gemaakt en moet gaan zorgen voor een versterkte aanpak. Zo mogelijk worden strafrechtelijke en bestuursrechtelijke maatregelen ingezet tegen bijvoorbeeld fraude en drugshandel.

Verder zijn de regionale afspraken geactualiseerd, die betrekking hebben op het gebruiken van de Wet tijdelijk huisverbod en de Wet verplichte GGZ. Door heldere taakverdeling en werkprocessen (met belangrijke rollen voor Meldpunt Bijzondere Zorg van GGD, Veilig Thuis en ons gemeentelijk regieteam) wordt in Gelderland-Zuid samengewerkt aan een efficiënte uitvoering van deze wettelijke instrumenten.

Binnen de Veiligheidsregio wordt in 2023 gewerkt aan de totstandkoming van een nieuw meerjarig regionaal beleidsplan en crisisplan voor de periode 2024-2027, waarbij o.a. opgedane praktijkervaringen, geactualiseerde risico’s, landelijke ontwikkelingen en aangepaste regelgeving moeten worden verwerkt. Vooruitlopend daarop wordt al (verplicht) toegewerkt naar samenvoeging van de huidige meldkamers tot één gezamenlijke meldkamer voor heel Oost-NL in de loop van 2023.

De bestrijding van het coronavirus en de coördinatie van de problematiek rondom opvang vluchtelingen Oekraïne heeft afgelopen periode grote gevolgen gehad voor organisatie en inzet van de crisisbeheersing, zowel bij de veiligheidsregio als bij de gemeenten. In hoeverre deze extra taken ook in 2023 veel inzet en capaciteit gaan vragen is nog onzeker.

In het kader van verbeteren van veiligheid en leefbaarheid beschikken we formeel over 3 fte BOA-capaciteit. Met ingang van 2023 komt daar 1 fte toezichthouder bij. Deze zetten we zowel binnen als buiten kantoortijden in, om zo zichtbaar en aanspreekbaar in de wijken te zijn. We vergroten de leefbaarheid door:

• ingekomen meldingen te behandelen.
• meer te controleren op overlastsituaties in brede zin en (zwerf)afval.
• bij evenementen controlerend en zo nodig handhavend aanwezig te zijn.

Daarbij is de insteek om veel contacten met de inwoners, ondernemers, jeugd(groepen) en netwerkpartners te onderhouden en waar nodig direct in te spelen op actuele zaken. Een van die actuele zaken is jeugdoverlast. Het is lastig om de overlast van hangjongeren te verminderen, maar we blijven er op inzetten en hebben budget opgenomen voor straatcoaches die hierbij kunnen ondersteunen.

Verder handhaven zij onder andere de geldende parkeerverboden om zo de veiligheid op de weg en de bereikbaarheid voor hulpdiensten te vergroten. Daarnaast houden we toezicht op geldende coronamaatregelen, mochten deze komend jaar (weer) van toepassing zijn. Dit alles zo veel mogelijk in afstemming met de wijkagenten.

We willen dat de verschillende dorpscentra kwaliteit uitstralen en er een prettige sfeer heerst. Dat doen we in de eerste plaats voor onze inwoners, maar ook voor de bezoekers van onze gemeente. Daarom gaan we op de volgende plaatsen de dorpscentra vernieuwen:

• In het centrum van Ooij; herinrichting Reiner van Ooiplein, Met de uitvoering zijn we in het najaar van 2022 gestart. Eind 2022 is het bestek voorbereid en het ontwerp met de klankgroep besproken. In 2023 wordt een nieuw Reiner van Ooiplein opgeleverd en samen met de vrijwilligers van de Dorpsagenda feestelijk geopend. Omdat dit een uitvoerig participatietraject was, waarbij inwoners vanaf het begin onderdeel zijn geweest van de werkgroep, evalueren we dit proces: wat ging goed en wat kan beter?’’
• In het centrum van Groesbeek; herinrichting van het marktplein en aanpassingen aan de Dorpsstraat. In juni 2021 heeft een uitgebreid participatieproces plaatsgevonden. Hierbij hebben bewoners en belanghebbenden hun reactie kunnen geven over wat zei belangrijk vinden bij herinrichting marktplein en Dorpstraat. Met deze input werkt het college aan een voorstel dat recht doet aan de uitgangspunten van de raad en de gehouden participatie. De wens is dat er in 2023 gestart kan worden met uitvoering, aansluitend op de nieuwbouw Spoorlaan fase 2.
• In het centrum van Beek; aanpassing winkelcentrum Beek. De inmiddels verouderde plannen zijn in 2020 aangepast en teruggebracht tot de gewenste verkeerskundige verbeteringen zoals het aanpassen van het profiel van de Waterstraat en het aanleggen van een trottoir tussen het Höfke en de winkels. Het voetpad en het profiel van de weg hebben we eind 2022 aangepast. Over een eventueel vervolg op dit werk en de noodzaak daarvan, gaan we nog in gesprek.
• Breedeweg; omdat we in de Breedeweg toch veel moeten breken in het kader van het project aanpak wateroverlast, willen we van dit moment gebruik maken om de omgeving van het Kerkplein aantrekkelijker in te richten.

Op verzoek van de gemeenteraad heeft in april 2021 een evaluatie van het accommodatiebeleid plaats gevonden. Doel daarvan is om nog eens kritisch naar het accommodatiebeleid te kijken omdat accommodaties veel geld kosten. Op basis van de evaluatie hebben we gesprekken met verenigingen en organisaties gevoerd. Deze gesprekken zijn aanleiding geweest om een koersdocument voor het accommodatiebeleid op te stellen. Ontwikkelingen en trends, demografische ontwikkelingen en de inbreng van onze verenigingen en organisaties maken een aanvulling op het accommodatiebeleid noodzakelijk.

Na vaststelling van het Koersdocument, zullen we de acties verder uitwerken in het bestaande accommodatiebeleid.

De monumenten in gemeente Berg en Dal zijn de pareltjes van onze kernen en ons landschap. Het gemeentelijk beleid op cultureel erfgoed zet dan ook in op duurzame instandhouding van het cultureel erfgoed in de gemeente.

Het afgelopen jaar zijn de leden van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit benoemd en is de erfgoedverordening klaargemaakt voor de Omgevingswet. In 2023 kijken we wat er verder nodig is om ons erfgoed adequaat te blijven beschermen onder de Omgevingswet. Het gaat dan om beleid zoals de Omgevingsvisie en de bescherming van cultureel erfgoed in het Omgevingsplan. Ook spelen er verschillende gebiedsontwikkelingen in de gemeente waarbij cultureel erfgoed is betrokken. De verschillende ruimteclaims kunnen een bedreiging vormen voor de instandhouding van onze bijzondere monumenten, en ook plaatsen die de identiteit van onze gemeente bepalen. Wij willen dat in ruimtelijke ontwikkelingen cultuurhistorie wordt meegenomen en gekoesterd, en dat vraagt om een zorgvuldige aanpak. De geactualiseerde cultuurhistorische en archeologische waardenkaarten gaan ons helpen om die zorgvuldigheid te waarborgen. Daarnaast gaan we verder met het aanwijzen van een aantal objecten als gemeentelijk monument.

In 2022 hebben alle Limes-gemeenten in Nederland in opdracht van de Nederlandse Limessamenwerking (hierna: NLS) een individueel managementplan opgesteld voor hun werelderfgoederen. In ons managementplan staat hoe het Romeins aquaduct, (het Berg en Dalse deel van) het Kops Plateau en De Holdeurn beheerd, beschermd en (toeristisch) ontsloten is of zal worden. In 2023 gaan we, samen met partners uit de gemeente, acties uit dit managementplan uitvoeren. Ook zal de eerste evaluatie van het managementplan van de NLS plaatsvinden.

Het mooie landschap en de waardevolle natuur vormen een van de belangrijkste kernwaarden van onze gemeente. Onze hele gemeente is niet voor niets aangewezen als Nationaal Landschap. In het Landschapsontwikkelingsplan ‘Landschap voor Iedereen’ (LOP) is opgenomen dat we zoveel mogelijk een multifunctioneel landschap willen, waarbij de toegevoegde functies leiden tot meer ruimtelijke kwaliteit. Hiervoor zijn ook basiskwaliteiten en gewenste ontwikkelingen opgenomen. We gaan het LOP aanvullen met een biodiversiteitsplan. De biodiversiteit staat ook in onze gemeente onder druk. Een belangrijk onderdeel van het biodiversiteitsplan is een inventarisatie van gebieden met veel biodiversiteit en waar potentie is voor vergroting van de biodiversiteit. Op die manier kan gerichter worden bepaald waar we wel en niet ruimtelijke ontwikkelingen willen toestaan en waar we onze inspanningen om de biodiversiteit te vergroten het beste kunnen inzetten.

We zien steeds meer ruimteclaims op het buitengebied. Deze ruimteclaims kunnen een bedreiging vormen voor de waardevolle natuur en het mooie landschap van onze gemeente. Wij willen dat de ruimtelijke ontwikkelingen op het gebied van woningbehoefte, duurzaamheid, klimaatadaptatie, landbouw en functieverandering bijdragen aan een verbetering van de natuur- en landschapswaarden in onze gemeente in plaats van tot een verslechtering. Dit kan ook betekenen dat we sommige activiteiten niet toestaan om het landschap en de natuur te behouden.

We zetten actief in met beleid en projecten op het gebied van duurzaamheid (landschappelijke inpassing van zonneparken), klimaatadaptatie (graften tegen wateroverlast Breedeweg), recreatie (uitbreiding wandel- en fietsnetwerk) en landbouw (nevenactiviteiten, Living Lab Ooijpolder). We stellen randvoorwaarden vast, overleggen met onze partners over de beste invulling van projecten en beleid. We willen beleid van andere en hogere overheden en organisaties zodanig beïnvloeden dat dit leidt tot hogere natuur- en landschapswaarden in onze gemeente.

De openbare ruimte bepaalt voor een groot deel de belevingswaarde in onze gemeente. We willen het onderhoudsniveau van de openbare ruimte in ieder geval op peil houden. Op die manier dragen we zorg voor een schone, hele en veilige openbare ruimte.

In 2023 gaan we aan de slag met een integraal beleidsplan openbare ruimte. In dat plan maken we ambities en doelen concreet.  We beschrijven wat we hebben, hoe we dat onderhouden, wat dat kost en hoe we dat gaan betalen.

We zetten in op het vergroenen van woonstraten en centrumgebieden. Sommige straten en centrumgebieden zijn relatief grijs. Waar mogelijk, willen we grijs vervangen door groen. Denk aan plantsoenen, hagen en of bomen. Dat is goed voor bijvoorbeeld het beperken van hittestress, infiltratie van regenwater en het vergroten van woongenot.

De bibliotheek is een belangrijke voorziening voor iedereen. Niet alleen voor de uitleen van boeken en als laagdrempelige voorziening in de bestrijding van laaggeletterdheid. Maar ook steeds meer als ontmoetingsplek voor persoonlijke ontwikkeling en zelfredzaamheid. De focus ligt vooral op de jeugd en ouderen. Daarom is het belangrijk dat de bibliotheek goed bereikbaar blijft. Om deze inhoudelijke doelen te bereiken zullen we moeten voorkomen dat locaties worden gesloten.

We blijven ook werken aan een toekomstbestendige bibliotheek. Voor de kern Groesbeek betekent dat onder andere dat we het door hen eerder al geschreven programma van eisen zoveel mogelijk willen gaan realiseren in de Mallemolen. Dat sluit aan bij de vastgestelde toekomstvisie voor de Mallemolen die in oktober 2021 is vastgesteld. De vernieuwing van de Mallemolen wordt momenteel uitgewerkt.

De taakstellende structurele bezuiniging vanaf 2023 op de bibliotheek van € 75.000,- per jaar zullen we niet halen zonder sluiting van locaties. Omdat dit ten koste gaat van de bereikbaarheid willen we deze bezuiniging ongedaan maken. Zodra de vernieuwing van de Mallemolen gereed is (eind 2024/begin 2025) zal de bibliotheek minder m2 in gebruik hebben. Op dat moment zal opnieuw gekeken worden welke bezuiniging op de huisvestingskosten van de bibliotheek reëel is.

Samenleven in een buurt waarin de diversiteit en hulpbehoevendheid steeds verder toeneemt, vraagt om extra begrip en aandacht voor elkaar. We zetten daarom in op het verbinden van mensen. We geven mensen ook handvatten om hen te leren omgaan met diversiteit en lastige situaties. Hiermee vergroten we de samenredzaamheid in een buurt. Maar soms veroorzaakt een inwoner veel overlast. Onze mogelijkheden zijn dan beperkter dan we willen. Daarom gaan we een locatie zoeken voor zogenaamde Skaeve huse.

Ook in 2023 bieden we extra trainingen en cursussen om mensen te leren omgaan met mensen met een psychisch probleem en/of mensen met dementie, zoals Mental Health First Aid voor volwassenen en voor jeugd. Dit is een soort EHBO training, maar dan gericht op psychische nood. Ook bieden we trainingen gericht op ‘Ontwaar verward gedrag’ en dementie. Door corona hebben we hierop in 2020 en 2021 minder kunnen inzetten dan beoogd. Het komende jaar krijgt dit daarom nog een extra impuls.

We ondersteunen waar nodig initiatieven uit de dorpen die de sociale structuur versterken. Hierbij kun je denken aan vergelijkbare initiatieven zoals het straatcontactpersonen netwerk in Heilig Landstichting of de Burenhulp in Leuth. Ondersteuning vanuit de gemeente kan op allerlei manieren: bijvoorbeeld financieel of hulp bij het opzetten door een opbouwwerker van Forte Welzijn.

We blijven inzetten op Buurtbemiddeling, waarbij inwoners op vrijwillige basis helpen om conflicten tussen buren in goede banen te leiden.

De krapte op de woningmarkt blijft onverminderd hoog. Binnen die krapte hebben we de opgave om ook diverse bijzondere doelgroepen goed te huisvesten. Denk daarbij aan de huisvesting van statushouders, de uitstroom uit jeugdinstellingen, beschermd wonen en maatschappelijke opvang, maar ook de jongeren en ouderen die op zoek zijn naar een woning die beter past bij hun leeftijd. Veel van deze woningzoekenden zijn aangewezen op sociale huur. Dat legt extra druk op wijken met veel sociale huurwoningen.

In 2023 houden we aandacht voor:

• Het behouden van de leefbaarheid. Om de leefbaarheid in de buurten op peil te houden, vinden we het van belang dat woonruimte zo goed mogelijk wordt verdeeld en concentratie van problemen wordt voorkomen. We monitoren de afspraken die in het kader van de Werkgroep Bijzonder Bemiddeling (WBB) zijn gemaakt. Over bijstelling blijven we in gesprek met regiogemeenten, wooncorporaties, instellingen en sociaal team.  
• We sturen op het opstarten van een woonproject waarmee we huisvesting kunnen realiseren voor een bijzondere doelgroep uit het convenant Weer Thuis. We sluiten hierbij aan op het convenant dat we samen met de regiogemeenten in het Rijk van Nijmegen opstelden.
• Alle kernen hebben behoefte aan extra woningen. Wij kijken naar een evenredige verdeling en sluiten geen kernen uit.
• We volgen de wetswijziging die zorgt voor meer ruimte om woningen toe te wijzen aan eigen inwoners. We kijken of en hoe dit een bijdrage kan leveren.

Met het door de raad vastgestelde Actieplan Duurzaamheid, werken we in onze gemeente langs verschillende lijnen aan duurzaamheid. Het actieplan duurzaamheid draagt bij aan de doelen uit het coalitieplan. Hierbij volgen we ook de landelijke ontwikkelingen. Komend jaar leggen we hier de focus op:

Duurzame energie

• We stimuleren zonnepanelen op grote daken in onze gemeente.
• We gaan door met de ontwikkeling van de lopende (pilot)projecten voor grootschalige zonneparken op land, waarbij we het onderdeel participatie nauwlettend volgen.
• We werken samen met Liander aan de ontwikkeling van een trafostation.
• We starten de discussie over windmolens.
• We volgen de actuele ontwikkelingen en ondersteunen initiatieven op het gebied van energieopslag, zoals waterstof en buurtbatterijen.

Aardgasvrij wonen

• We starten met het (wijk)uitvoeringsplan als vervolg op de Transitievisie Warmte. We richten ons hierbij o.a. op het isoleren van de huizen en het vergroten van de energiebesparing. Dit zijn belangrijke stappen richting een aardgasvrije toekomst.
• We zetten de van het Rijk ontvangen specifieke uitkering in om energiearmoede tegen te gaan. We stimuleren hiermee het nemen van energiebesparende maatregelen in minimahuishoudens.
• We zetten een collectieve inkoopactie op voor verduurzaming van woningen.
• We versterken het thema aardgasvrije gebouwen in de verbinding met het woonbeleid en het vastgoedbeleid.

Duurzame mobiliteit

• We versnellen de uitrol van het laadpalennetwerk voor elektrische auto’s. We doen mee met de concessie voor laadpaalinfrastructuur in de regio.

Circulaire Economie

• We verkennen de mogelijkheden om circulair te bouwen. Daar waar het kan doen we dit in regionaal verband. Daarmee geven we invulling aan het regionale doel van 50% circulair bouwen in 2030.

Klimaatadaptatie

• We voeren het regionaal uitvoeringsplan uit. Hierin staan ambities, doelen en maatregelen om de negatieve gevolgen van wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen te voorkomen of te verminderen.

Samen duurzaam handelen

• We blijven onze inwoners en inwonersinitiatieven zoveel mogelijk ondersteunen met financiën, kennis en het zoeken naar financieringsmogelijkheden. Denk hierbij aan het verduurzamen van bedrijventerreinen en accommodaties van (sport)verenigingen, ondersteunen het duurzaamheidscafé Berg en Dal en het uitbreiden van een netwerk van energiecoaches in onze gemeente.
• We helpen initiatiefrijke ondernemers een verduurzamingsslag te maken. Hiervoor werken we samen met RVN@. In de sector toerisme en recreatie doen we dit onder de vlag van Green Destinations.
• Samen met de regio werken we verder aan de verplichte Regionale Energie Strategie (RES). We maken samen RES 2.0 gereed voor besluitvorming in 2023.
• We nemen actief deel aan de opgave Circulaire Regio van de Groene Metropoolregio. We maken daarbij optimaal gebruik van regionaal opgepakte initiatieven, zoals het inkopen van duurzame energie.

Duurzaam organiseren

• We verbeteren de communicatie over duurzaamheid en zetten hiervoor onder andere in op de actualisatie van de gemeentelijke website.
• We onderzoeken het verder verduurzamen van ons eigen vastgoed. De stijgende energieprijzen maken de noodzaak extra duidelijk.
• We geven het goede voorbeeld door onze eigen organisatie verder te verduurzamen, we maken gebouwen energiezuiniger, plaatsen daar waar mogelijk zonnepanelen op onze daken, en schakelen steeds verder over naar duurzaam rijden.
• We integreren duurzaamheid in de omgevingsvisie.

We willen onze gemeente klimaatbestendig maken in 2050. Als vervolg op de Regionale Adaptatie Strategie Rijk van Maas & Waal is er een regionaal uitvoeringsprogramma (RUP)vastgesteld. We doen mee aan alle 9 speerpunten uit de RUP, te weten:

1. Stenen eruit, groen erin;
2. Klimaatbestendig op weg (hoe kunnen wegen klimaatbestendig worden);
3. Herstel Blauwe motor stuwwal;
4. Klimaatafspraken in de bouw;
5. Agenda landelijke gebied voor de Ooijpolder en Groesbeek (met de nadruk op waterkwantiteit en –kwaliteit);
6. Hitteplannen;
7. Klimaatkennis op orde;
8. Communicatiestrategie en campagne;
9. Klimaatbestendigheid in prestatieafspraken.

Samen met onze partners in de regio en in onze gemeente wordt hiermee gewerkt aan de trits ‘meten, weten, doen’ op de onderwerpen wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen.

De bodem in onze gemeente is van goede kwaliteit. Dat willen we graag zo houden. Met de komst van de Omgevingswet krijgen we meer ruimte voor gemeentelijk beleid. We actualiseren onze nota bodembeheer en maken een vertaling naar regels die in het omgevingsplan terecht komen. Omdat schone grond schaars is, proberen we hergebruik zoveel mogelijk te stimuleren.

We maken inzichtelijk hoe druk het eigenlijk al is in de bodem

Klimaatverandering en energietransitie betekenen ook iets voor de ondergrond. Bomen, warmtenetten, geothermie, kabels en leidingen hebben allemaal ondergrondse ruimte nodig. We stellen daarom een complexiteitskaart ondergrond op die de drukte in de ondergrond visueel inzichtelijk maakt en in een vroeg stadium inzicht geeft.

Op diverse locaties hebben inwoners hinder of overlast van water door hevige regenbuien. De overlast bestaat vaak uit schade aan privé en gemeentelijke eigendommen. Vooral in Breedeweg is sprake van overlast; hinder treedt met name op in Beek, het centrum van Groesbeek en Heilig Landstichting. Prioriteit wordt gegeven aan situaties waarbij sprake is van overlast. In 2019 is dan ook gestart met het project ‘Wateroverlast Breedeweg’. Samen met Waterschap Rivierenland werken we aan ongeveer 40 maatregelen in en rond de kern om wateroverlast (en droogte) tegen te gaan. Dit project loopt door tot en met 2024 (en staat ook vermeld in het MIP).

Het rioolstelsel is ontworpen op neerslag van ongeveer 20 mm (in één uur), en is niet berekend op de waterafvoer van extreme regenval. De te nemen maatregelen voor wateroverlast door extreme neerslag brengen we voor het grootste deel ten laste van de rioolheffing.  Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) vormt het vertrekpunt om invulling te geven aan de gemeentelijke zorgplichten voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater.

Algemeen

Bij de uitvoering van projecten nemen we het aspect wateroverlast meteen mee. We hebben de knelpuntlocaties namelijk in beeld. De maatregelen worden in de bovengrond gezocht. Door aanpassingen van het maaiveld wordt het water naar locaties geleid waar het geen of minder overlast veroorzaakt. Het betreft bijvoorbeeld de reconstructies Ottenhofstraat en Mooksestraat/Binnenveld in Groesbeek.

Breedeweg

We werken verder aan de uitvoering van het Maatregelenplan van het project Breedeweg maakt ruimte voor water. In de waterstroom Knapheideweg richting buurtsuper (stroombaan 1) worden de maatregelen in het buitengebied tot en met het pleintje Wilgstraat uitgevoerd. De planvorming van het verdere verloop wordt opgepakt. Voor de andere grote waterstroom Klein Amerika, Antoniusweg, Bredeweg (stroombaan 2) geldt eveneens de maatregelen worden uitgevoerd. Dat geldt voor alle maatregelen, met wellicht een uitloop naar 2023.

Planvorming en uitvoering van de maatregelen rondom de 1e Colonjes (stroombaan 6) is eveneens voorzien. De provincie zal starten met de planvorming van de maatregelen die voorzien zijn aan de Provinciale weg. Voor stroombanen 3, 4, 5, en 7 wordt de planvorming opgestart. Project Steenbreek (ontstenen tuinen) heeft een doorlopend karakter gedurende drie jaar.

Beek

Het project “water werkt” is 20 jaar geleden gerealiseerd. Dit kunstwerk heeft ook een belangrijke watervoerende functie. We gaan het restaureren. Op dit moment lopen de werkzaamheden van de pilot “water werkt” waar voor een klein gedeelte een nieuw type goot wordt aangelegd. Indien de pilot succesvol is, zal de restauratie voor de rest van “water werkt” in gang worden gezet.

Voor Beek-Ubbergen moeten de laatste berekeningen nog worden uitgevoerd in het kader van het BRP/stresstest.  Dit in combinatie met de aanpak wateroverlast gemeentebreed.

Heikant

Op dit moment zijn wij samen met het waterschap bezig met een studie naar de afvalwaterbak op de Heikant. Samen met het waterschap zijn we op dit moment bezig om de laatste varianten door te rekenen. Op basis van deze uitkomsten wordt een definitief plan opgesteld over hoe deze locatie kan worden ingericht.

Afkoppelsubsidieregeling

We hebben een afkoppelsubsidieregeling ingesteld voor bewoners, bedrijven en corporaties van onze gemeente. Juist ook op particulier terrein liggen veel kansen om wateroverlast te beperken. Vandaar dat wij onze inwoners willen stimuleren om hun hemelwater op hun eigen terrein te verwerken. De regeling is in het najaar van 2021 van start gegaan en zal lopen tot eind 2025. Tot op heden zijn er zo’n 150 reacties binnen gekomen. Hier van zijn er in totaal 35 compleet uitgevoerd en betaald.

Heilig Landstichting

We onderzoeken structurele oplossingen voor de waterhinder. Een belangrijke partner hierin is de gemeente Nijmegen. In het verleden is een optie besproken met Nijmegen om hemelwater over te storten op grondgebied van de gemeente Nijmegen. Deze optie dient verder besproken te worden. De mogelijke consequenties berekenen wij in het BRP.  

De verplaatsing van het waterwingebied Heumensoord heeft geen consequenties voor Heilig Landstichting.

De inwoners van Berg en Dal scheiden hun huishoudelijk afval steeds beter. Om dit verder te stimuleren en mogelijk te maken zijn we halverwege 2021 gestart met gescheiden inzameling en verwerking van luiers en incontinentiemateriaal. En vanaf 2022 zamelen we het huishoudelijk restafval eens per vier weken in, in plaats van eens per twee weken.

Met deze maatregelen verwachten we een stijging van de hoeveelheid gescheiden ingezamelde grondstoffen, en verdere daling van de hoeveelheid huishoudelijk restafval. Na afloop van 2022 beoordelen we de resultaten.

We streven ernaar om de kwaliteit van gescheiden ingezamelde grondstoffen te verbeteren zodat we de grondstoffen op een efficiëntere wijze kunnen recyclen. Daarvoor zetten we extra in op communicatie, en doelgerichte controle en toezicht.

Landelijk wordt gewerkt aan uitbreiding van de producentenverantwoordelijkheid, bijvoorbeeld via statiegeld op drankverpakkingen. Dat zal waarschijnlijk invloed gaan hebben op de door gemeente in te zamelen hoeveelheid Plastic+ en de hoeveelheid zwerfafval. De vergoeding die we daarvoor ontvangen zal ook aangepast worden, dit is op dit moment nog niet bekend.

De milieustraten worden goed gebruikt en gewaardeerd door onze inwoners. We passen daarom de bestaande ruime openstelling niet aan.

De effecten van het afvalbeleid monitoren we jaarlijks en rapporteren we apart aan de gemeenteraad. Afhankelijk van de resultaten stellen we eventuele aanpassingen voor.

In 2023 willen we de haalbaarheid en wenselijkheid van een Ja-Ja regeling voor ongeadresseerd drukwerk onderzoeken. Hiermee ontvangen alleen nog de inwoners die dat graag willen folders en krantjes, daardoor daalt waarschijnlijk de hoeveelheid papier.